Met een casemanager dementie sta je er niet alleen voor als naaste

Een casemanager dementie. Wat is dat eigenlijk? Om hier een goed antwoord op te geven, spraken we met Marieke Brackel. Zij en haar collega’s Gea Heideveld en Rinske Rosendal zijn casemanager dementie bij Netwerk Dementie Noord-Oost Veluwe/ Viattence.

We starten bij het begin en vragen Marieke wie zij zelf is. Ze vertelt dat ze samen met haar man en 2 kinderen met veel plezier in Zwolle woont. Als eerste studie ronde ze de SPW af, daarna maakte te een korte uitstap naar logopedie om vervolgens haar studiepad met SPH te eindigen. In haar werkende leven heeft ze veel mooie banen gehad. Bij het Frion begeleidde ze kinderen, volwassenen en ouderen, ze heeft een zomer als activiteitentherapeut bij Revalidatiecentrum De Vogellanden gewerkt, bij InteractContour werkte ze met mensen met een lichamelijke beperking, bij SEIN met mensen met epilepsie, bij ’t Zand met ouderen bij de dagbesteding en nu dus casemanager dementie bij Netwerk Dementie Noord-Oost Veluwe/ Viattence.

“Bij SEIN ontdekte ik mijn liefde voor ouderen, hier werkte ik ook met mensen met dementie. Daarom ging ik daarna bij de dagbesteding werken. Omdat ik merkte dat ik er niet helemaal mijn ei kwijt kon, ben ik vacatures gaan bekijken. De baan als casemanager dementie kende ik nog niet, maar bij het lezen van de vacaturetekst dacht ik direct ‘dit past perfect bij mij!’. Dit komt mede doordat ik ook in mijn privéleven in aanraking ben gekomen met dementie.”

Marieke vertelt dat ze het leuk vindt dat ze als casemanager veel individueel bezig is met cliënten en hun netwerk. “Je kunt heel goed je expertise en ervaring toepassen en de baan is heel divers. Elke situatie is weer anders. Elk moment is een nieuwe puzzel die je eigenlijk nooit oplost, omdat de fase van dementie telkens verandert. Maar ook omdat de cliënten en naasten wisselen in wat ze willen door bijvoorbeeld angst of overbelasting. Je moet continu schakelen en bijstellen.”

Wanneer een huisarts, geriater, neuroloog of internist de diagnose dementie stelt, wordt diegene aangemeld bij het Netwerk Dementie. Vanuit de basisverzekering heeft iedereen namelijk recht op een casemanager dementie. In het netwerk zijn alle casemanagers dementie uit de regio aangesloten. Elke maand is er een overleg en worden de cliënten verdeeld. Er wordt goed gekeken wat bij de persoon en zijn/haar situatie past. Wanneer iemand bijvoorbeeld al thuiszorg van Viattence afneemt, wordt er gekeken of ook een casemanager dementie van Viattence ingezet kan worden.

“Ik start met een kennismakingsgesprek waarin we samen kijken wat nodig is en wat de aanpak gaat zijn. Dit hangt ook heel erg af van de wensen van de cliënt en de naasten. Soms willen mensen alleen een telefoonnummer, soms heb ik meerdere afspraken per jaar om de 6 à 8 weken. Ik spreek vaak met de cliënt zelf, met de mantelzorger en eventueel kinderen om een goed beeld te krijgen van de situatie.

Bij sommige mensen merk ik dat er een angst is voor mijn komst, omdat ze bang zijn dat ik ga adviseren dat iemand niet meer thuis kan blijven wonen. Hierdoor staan ze niet altijd open voor de mogelijkheden en houden ze mij op afstand. Het is begrijpelijk, je stapt in iemands privéleven. Wanneer ik in een vroeg stadium van dementie kan ondersteunen, kan ik helpen om het zo lang mogelijk thuis vol te houden. Ik kan ondersteunen bij keuzes maken, helpen bij het aanvragen van financiering of door bijvoorbeeld thuiszorg in te zetten, dagbesteding, individuele begeleiding of huishoudelijke hulp. Maar ook door te helpen bij hulpmiddelen zoals een grootletteragenda of een medicijndispenser. Ik geef advies over het dementieproces en wat op het pad komt. Als casemanager dementie kijken we naar de wensen van de cliënten en het netwerk. Het is maatwerk wat wij leveren. Niet bij elk cliënt bied je hetzelfde.

Niet alleen voor de cliënt, maar ook voor de mantelzorger kan ik veel betekenen. Ik zie vaak overbelaste mantelzorgers. Uit schaamte of doordat ze de situatie (nog) niet kunnen accepteren, weigeren ze zorg. Zelfs van hun kinderen willen ze geen hulp, omdat ze hen niet willen belasten. ‘Zij hebben hun eigen gezin en zijn druk genoeg’, geven ze dan aan. Terwijl kinderen wel graag willen helpen. Ik kijk goed naar iemands leeftijd, gezondheid en wat iemand kan dragen qua zorg. We kijken samen naar wat goed voelt en wat energie kost en wat energie geeft. Ik stimuleer om de dingen die energie geven zo lang mogelijk te blijven doen. Heb je het gevoel dat je niet weg kunt bij jouw naaste, dan zoeken we naar een oplossing. Het is belangrijk dat de emmer niet overloopt, zodat je een goede mantelzorger kunt blijven. Nu, maar ook als de naaste wel naar een verpleeghuis gaat. Ook dan is de mantelzorger nog hard nodig.

Misschien is de steun die ik kan geven nog wel het belangrijkste onderdeel van mijn baan. Door een mantelzorger het gevoel te geven dat hij of zij niet alleen is. De wereld van de mantelzorger van iemand met dementie is heel eenzaam. De connectie die je hebt met je moeder, vader of partner ga je verliezen. Ze kunnen niet meer vragen hoe het met jou gaat. Je kan niet meer ’s avonds de zorgen over je kinderen bespreken of dat je verdriet hebt over de situatie. Het is fijn dat je een casemanager hebt die vraagt hoe het écht met je gaat. Heel veel mensen in de eigen omgeving vinden het eng om te vragen hoe het gaat. Een casemanager ziet je en begrijpt in welke situatie je zit.”

Eerder in het gesprek gaf Marieke aan dat ze ook vanuit haar privéleven ervaring heeft met dementie en dat dit heeft bijgedragen aan haar keuze voor de rol van casemanager dementie. Ze licht dit toe: “Toen mijn vader dementie kreeg, was ik 11, hij was 45. Mijn moeder heeft alles zelf moeten ondervinden met 3 jonge kinderen. Toen was er geen casemanager dementie. Ik heb weleens aan mijn moeder gevraagd hoe het voor haar zou zijn geweest als deze er wel was geweest. Ze gaf aan dat het een stuk lichter zou zijn geweest. Dat je gewoon iemand kan bellen die je kan helpen, die je antwoord kan geven op je vragen. Welke thuiszorg moet ik nou kiezen, waar kan ik een rolstoel aanvragen, waar moet ik precies zijn voor het regelen van financiering? Wat is het pad dat ik moet belopen? Een casemanager dementie geeft mentale en praktische steun.”

Wilt u meer informatie over casemanagers dementie en het Netwerk Dementie? Op de website Home - Netwerk Dementie vindt u alle informatie. Ook worden hier de geheugensteunpunten benoemd waar u terecht kunt voor meer informatie.